ถ้าระบบโปร่งใส ตรวจสอบงบจัดซื้อจัดจ้างได้… เก้าอี้จะแพงไปไหม? ตึกจะถล่มได้หรือเปล่า?

ในบทความก่อนหน้า ฉันได้พูดถึงสิ่งที่พลเมืองธรรมดาคนหนึ่งต้องการจากรัฐ — ความโปร่งใสที่ตรวจสอบได้ด้วยเทคโนโลยี

และในบทความนี้ ฉันอยากชวนให้เห็นว่า ที่อื่นนั้น เขาทำกันอย่างไร และทำไมมันถึง “ช่วยได้จริง”

อังกฤษใช้ AI ตรวจสอบงบจัดซื้อจัดจ้างอย่างไร?

สำนักงานกำกับการแข่งขันของอังกฤษ (CMA) ได้ทดลองใช้ ปัญญาประดิษฐ์ (AI) เข้ามาช่วยตรวจสอบ “กระบวนการเสนอราคา” และ “ราคาวัสดุ” ที่หน่วยงานภาครัฐจัดซื้อ

• ระบบสามารถ เปรียบเทียบราคาที่บริษัทเสนอ กับราคาตลาดจริง ได้ทันที

• หากมีการเสนอราคาสูงผิดปกติ เช่น เก้าอี้ตัวละ 10,000 บาท ในขณะที่ตลาดขาย 1,200 บาท — ระบบจะแจ้งเตือนทันที

• ระบบยังสามารถวิเคราะห์พฤติกรรมของบริษัทที่เสนอราคา ว่ามีรูปแบบที่น่าสงสัยหรือไม่ เช่น สลับกันชนะ, ยิงราคาสูงทุกเจ้า ฯลฯ

“เทคโนโลยีนี้ไม่ได้มาแทนคน แต่ช่วย “ทำให้คนตรวจสอบได้เร็วกว่าเดิมมาก”

ถ้ามองกลับมาที่ไทย: จะช่วยได้แค่ไหน?

ประเทศไทยมีข่าว “ของจัดซื้อแพงผิดปกติ” แทบทุกปี เช่น:

• เก้าอี้สำนักงานตัวละหลายหมื่นบาท (ทั้งที่หน้าตาธรรมดามาก)

• คอมพิวเตอร์โรงเรียนแพงกว่าท้องตลาดหลายเท่า

• อาคาร สตง. หลังใหม่ที่ถล่มลงมา ในขณะก่อสร้าง ซึ่งงบสร้างระดับพันล้าน! — แต่กลับพบว่า อาจใช้วัสดุที่ไม่ได้มาตรฐาน

คำถามง่าย ๆ คือ…

ถ้ามีระบบอัตโนมัติที่ตรวจสอบราคา + ตรวจจับความเสี่ยงตั้งแต่ต้น จะเกิดเหตุแบบนี้ไหม?

ถ้าไทยมีระบบแบบอังกฤษ จะเป็นอย่างไร?

ประชาชนไทยต้องการแค่สิ่งง่าย ๆ:

ไม่ต้องเป็นระบบสุดล้ำไฮโซไฮซ้อ แค่…

• ราคาสมเหตุสมผล

• วัสดุได้คุณภาพ

• ไม่มีใครแอบได้ประโยชน์จากภาษีคนอื่น

• ถ้ามีปัญหา ต้องตรวจสอบได้จริง

หากเรามีระบบที่ตรวจสอบได้อัตโนมัติ ตั้งแต่ตอนที่ยังไม่ซื้อของ — ไม่ใช่รอจนปัญหาเกิดแล้วค่อยตั้งกรรมการสอบ… เราจะไม่ต้องเผชิญกับเหตุการณ์แบบตึกถล่มที่ไม่มีใครรับผิดชอบ หรือของราคาเว่อร์ที่ไม่มีใคร เอ๊ะ!?

จากใจพลเมืองคนหนึ่งเลยนะ

ฉันไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญด้าน IT หรือก่อสร้าง

แต่ฉันเสียภาษีเหมือนทุกคน และฉันแค่อยากรู้ว่า

“เก้าอี้ตัวนี้แพงไปไหม?”

“ตึกนี้ใช้เหล็กแบบไหน?”

ถ้าคำถามง่าย ๆ แบบนี้ ยังไม่มีคำตอบ…

ถึงเวลาแล้วไหมที่ เทคโนโลยีต้องเข้ามาเป็นด่านหน้า เพื่อให้ความโปร่งใสและยุติธรรมเกิดขึ้นได้จริง

อ้างอิง:  CMA unveils AI-powered tool to combat bid rigging in public procurement (DLA Piper)

Read More อ่านต่อ 💼 >> ไปที่หน้ารวมบทความ

#เสียงของพลเมือง #ภาษีของเรา #โปร่งใสตรวจสอบได้  

#งบประมาณรัฐ #สิทธิของประชาชน #การศึกษาไทย  

#อาหารกลางวันเด็ก #ระบบราชการไทย #ตรวจสอบงบประมาณ  

#ภาษีคือเงินของเรา #ประชาชนอยากรู้ #เทคโนโลยีเพื่อความโปร่งใส  

#รัฐต้องเปลี่ยน #การจัดซื้อจัดจ้าง